In de vorige blogpost schreef ik: “Alles wat iemand doet, alle moeite die iemand zich getroost, wordt onderdeel van zijn narratief. Hoe groter de moeite, hoe meer een mens het wil uitbetaald zien in zijn narratief, in zijn identiteit.”
Ik had het zelf bedacht, maar de theorie blijkt al te bestaan. Het heet, in mooi Nederlands: effort justification. Je zou het, iets minder mooi, ook rechtvaardiging van de moeite kunnen noemen. Als je ergens veel moeite voor hebt gedaan, dan ben je eerder geneigd eraan vast te houden dan als je er minder moeite voor hebt gedaan.
Een voorbeeld. Als je flink geld voor een cursus betaalt, is de kans dat je naar iedere les gaat een stuk groter dan als diezelfde cursus gratis is.
Nog een voorbeeld: als iemand een ontgroening heeft ondergaan, dan is de kans groter dat hij bij die club blijft dan als die daar niet aan heeft meegdaan. Want hé, hij heeft al die narigheid toch niet voor niets ondergaan?
Effort justification is een van de oorzaken dat we — vaak onbewust — vasthouden aan een narratief.